Grzyby

Pierwsze obserwacje mikologiczne na terenie Pienin prowadzone były już pod koniec XIX w. Polegały głównie na notowaniu spostrzeżeń na temat występowania grzybów mikroskopijnych. W 1922 roku Wróblewski opublikował listę 22 gatunków grzybów makroskopijnych rosnących na tym terenie. W kolejnych latach doniesienia na temat grzybów Pienin były pojedyncze. Przełomem okazały się lata sześćdziesiąte, a dokładnie zorganizowana wówczas międzynarodowa wycieczka w Pieniny w ramach IV Zjazdu Europejskich Mikologów w Warszawie w 1966 roku, której efektem m.in. była publikacja zawierająca 73 gatunki grzybów wielkoowocnikowych (Compte-rendu 1968). Od tamtej pory prof. Barbara Gumińska prowadziła w Pieninach systematyczne badania nad różnorodnością grzybów tego terenu (Gumińska 1969, 1972, 1976, 1981, 1990, 1994, 1999 i 2004). Efektem tych prac było poszerzenie listy do ponad 700 gatunków grzybów makroskopijnych Pienin. Obecnie prace te kontynuowane są w ramach monitoringu grzybów (Chachuła 2007-2018; Chachuła i in. 2014 i 2018), dzięki czemu lista gatunków grzybów wielkoowocnikowych wzrosła do 1100 gatunków. W latach siedemdziesiątych ukazały się również dwie prace poświęcone grzybom mikroskopijnych (Kućmierz 1976, 1976a), zawierające grzyby prowadzący pasożytniczy tryb życia.

W Polsce opisano około 10 tysięcy gatunków grzybów, z czego w Pieninach do tej pory odnaleziono 1100 gatunków grzybów makroskopijnych, czyli wytwarzających owocniki, które można obserwować bez użycia przyrządów optycznych i ponad 500 gatunków mikroskopijnych. Nie jest to liczba ostateczna, ponieważ corocznie na obszarze Pienin stwierdzanych jest kilkadziesiąt nowych gatunków. Duże bogactwo gatunkowe grzybów spowodowane jest dużą różnorodnością przyrodniczą, istnieniem wielu łąk, pastwisk i muraw naskalnych, urozmaiconym lasom poprzecinanym licznymi potokami oraz wapiennemu podłożu, które tworzy zasadowe środowisko znacznie dłużej zatrzymujące wodę, niezbędną dla rozwoju niemal wszystkich przedstawicieli tej grupy.

Wszystkie grzyby są organizmami cudzożywnymi, co oznacza, że muszą pobierać gotowe związki organiczne z otoczenia. Najczęściej możemy spotkać grzyby saprotroficzne, czyli rozkładające martwe szczątki innych organizmów. Rozkładają one m.in. drewno i ściółkę, przez co znacznie usprawniają obieg materii w przyrodzie. Hubiak pospolity Fomes fomentarius należy do najczęściej spotykanych gatunków nadrzewnych, którego owocniki z łatwością można zauważyć o każdej porze roku, najczęściej na leżących kłodach bukowych. Do grupy tej należą również gatunki spotykane na odchodach, węglu drzewnym, kopytach i kościach, jak na przykład rogowniczka końska Onygena equina, która rozkłada tkankę rogową zwierząt kopytnych.